Rodzina Herbertów w Domu Kuncewiczów

Zbigniew Herbert bywał w kazimierskim Wąwozie Małachowskiego, czego dowodem jest wiersz poświęcony temu miejscu.  Nie wiemy natomiast, czy kiedykolwiek przekroczył próg Domu Kuncewiczów. Udało się nam jednak poetę do nas sprowadzić, oczywiście w sposób niekonwencjonalny. Magia teatru odwdzięcza się tym, którzy po nią sięgają.

Wyobraziłam sobie pewnego dnia, że myśli Herberta zawarte w rozdziale Wypluć z siebie wszystko dzieła Jacka Trznadla pt. Hańba domowa zostały połączone z młodzieńczymi wierszami twórcy Pana Cogito. Byłam pewna, że konfrontacja tekstów da ciekawy efekt literacki. Powstał dialog, nacechowany emocją i refleksją, trzeba było jednak znaleźć rozmówców. 19 lipca 2007 roku na tarasie na tarasie „Willi pod Wiewiórką” mistrza Herberta zagrał Dariusz Jakubowski, młodego poetę — Paweł Romański, uczeń.

Literacka rozmowa na temat władzy, losu człowieka i artysty, odbywała się na tle bujnej flory i przy zaskakujących efektach naturalnych: dialogowi towarzyszyła burza. Natura sama zatem dopisała pointę do uroczystości w 10. rocznicę śmierci Zbigniewa Herberta: Dariusz Jakubowski przypomniał słuchaczom, że ostatni tom poetycki Herberta nosił tytuł Epilog burzy.

W rok później prezentowaliśmy w Domu Kuncewiczów wydaną przez Wydawnictwo „Gaudium” Korespondencję rodzinną Herbertów. W spektaklu pt. Głowa do góry, syneczku, specjalnie na tę okazję napisanym, w roli ojca poety wystąpił Jerzy Zelnik, natomiast matkę grała Ewa Wolna. Gośćmi spotkania były Halina Herbert-Żebrowska (pierwsza z prawej) i Katarzyna Herbertowa.

Wąwóz Kuncewiczów

Muzeum literackie „Dom Kuncewiczów” („Willa pod wiewiórką”) teoretycznie, a raczej nominalnie, znajduje się w Wąwozie Małachowskiego (oficjalny adres: Małachowskiego 19), ale w rzeczywistości – w Wąwozie Kuncewiczów, co pięknie pokazała Danuta Wierzbicka w dziele poniżej reprodukowanym.

Ten wąwóz jest par excellence literacki: sam pułkownik Juliusz Małachowski był poetą, chodzili tędy zarówno wybitni goście Kuncewiczów, jaki i Domu Dziennikarza. Z  czasem opiszemy najznakomitszych. A są to Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Kazimierz Wierzyński, Sławomir Mrożek, Adam Zagajewski, Wilhelm Dichter, William Saroyan, Susan Sontag, John Ashbery, Amos Oz …

Zbigniew Herbert, bywający chętnie w Kazimierzu, napisał wiersz pt. Wąwóz Małachowskiego:

„Prowadzi żołnierz Juliusz Hrabia wąwozem cienistym, prowadzi pod górę. Jest błękitny, amarantowy, a wąs złoty jego. Pod górę prowadzi wśród grabów i kwietniowych ptaków. Aż tu ciżba Moskali, las w lesie, mrowie. Juliusz Hrabia podnosi oczy, szuka słońca glorii. Pochmurno. […]”