W ich sercach bije tętno całej ludzkości / The pulse of mankind beats in their hearts

A Polish Girl with Roses (~1815)

Dzień Dziecka obchodzimy w Polsce 1 czerwca. Polacy lubią to święto na przekór jego korzeniom. Dzień Dziecka został ustanowiony w Moskwie, stając się jedną z podstaw stalinowskiej „propagandy pokoju” w byłych państwach socjalistycznych, także w Polskiej Republice Ludowej (1945-1989). Tradycja świętowania przetrwała w wolnej Polsce.

Mam zaszczyt przedstawić wiersz Karola Wojtyły w tłumaczeniu Jerzego Pietrkiewicza.

In Poland, Children’s Day  is celebrated on June 1. Poles like this feast in spite of  its roots: Children’s Day was established  in Moscow and was strongly bound to Stalin’s „peace propaganda” policy in former socialist countries including „People’s Republic of Poland” (1945-1989). This tradition has survived up until today in free Poland.

I have the honour of introducing to you a poem by Karol Wojtyla translated by Jerzy Pietrkiewicz.

DZIECI
Dorastają znienacka przez miłość, i potem tak nagle dorośli
trzymając się za ręce wędrują w wielkim tłumie —
(serca schwytane jak ptaki, profile wrastają w półmrok).
Wiem, że w ich sercach bije tętno całej ludzkości.
Trzymając się za ręce usiedli cicho nad brzegiem.
Pień drzewa i ziemia w księżycu: niedoszeptany tli trójkąt.
Mgły nie dźwignęły się jeszcze. Serca dzieci wyrastają nad rzekę.
Czy zawsze tak będzie — pytam — gdy wstaną stąd i pójdą?
Albo też jeszcze inaczej: kielich światła nachylony wśród roślin
odsłania w każdej z nich jakieś przedtem nie znane dno.
Tego, co w was się zaczęło, czy potraficie nie popsuć,
czy będziecie zawsze oddzielać dobro i zło?

CHILDREN
Growing unawares through love, of a sudden
they’ve grown up, and hand in hand wander in crowds
(their hearts caught like birds, profiles pale in the dusk).
The pulse of mankind beats in their hearts.
On a bank by the river, holding hands—
a tree stump in moonlight, the earth a half-whisper—
the children’s hearts rise over the water.
Will they be changed when they get up and go?
Or look at it this way: a goblet of light tilted
over a plant reveals unknown inwardness.
Will you be able to keep from spoiling what has begun in you?
Will you always separate the right from the wrong?

Dlaczego stary papież uprawiał poezję? / Why did Old Pope Write Poems?

Takie pytanie postawiliśmy w Domu Kuncewiczów kilka razy. Przecież człowiek tak popularny jak Jan Paweł II, uważnie obserwowany i słuchany przez ludzi całego świata, dzięki mediom i publikacjom mógł przekazać wszystko wszystkim, niekoniecznie językiem literackim. A jednak na trzy lata przed śmiercią napisał Tryptyk rzymski. Dlaczego? Czy są treści, które można wyrazić tylko poprzez twórczość poetycką?

W celu udzielenia odpowiedzi na tak postawione pytanie analizie i interpretacji poddano swego czasu w kazimierskim muzeum literackim utwór Karola Wojtyły pt. Pieśń o Bogu ukrytym. Zawiera on słowa: „ […] zmieszała się chwila i wieczność”, które być może stanowią i początek, i koniec rozważań. Między nimi jednak jest tajemnica, która wolno odsłania się w trakcie lektury.

W programie kazimierzowskich spotkań było także miejsce dla innych papieży, uprawiających literaturę. Jeden z nich, Eneasz Sylwiusz Piccolomini  (1405–1464), nosił imię Piusa II. Jest twórcą  komedii Chryzis oraz Listów przyjacielskich. Drugi, Maffeo Barberini (1568–1644),  Urban VIII,  poeta-łacinnik, mecenas sztuki, nagrodził Polaka, Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, „Laurem Poetyckim”.