Pozwólcie uchodźcom zabierać głos ….

 

Maria Kuncewiczowa upomniała się o los pisarzy-uchodźców nie tylko poprzez PEN Club. Prosiła też  wybitnych przedstawicieli kultury i polityki na świecie o pomoc w wypracowaniu nowej formy dla statusu wygnańca. Zabiegała o przyznanie światowego obywatelstwa tym emigrantom,  których wojny zmuszają do opuszczenia własnego państwa i skazują na trudny los na obczyźnie. Dla idei, mającej korzenie w starożytności, a która w latach 40. XX wieku znalazła wyraz w liście do sekretarza generalnego ONZ, Trygve Lie, znalazła poparcie 25 znanych osób. Niestety, zarówno Tomasz Mann, jak i Eleonora Roosvelt (ówczesna przewodnicząca Komisji Praw Człowieka przy ONZ) odmówili podpisu, natomiast sekretarz generalny nie odpowiedział na list osobiście. Ostatecznie sprawa została zapomniana.

 Oto apel napisany z inicjatywy Kuncewiczowej wraz z listem przewodnim.

Maria Kuncewiczowa

25 lutego 1949

12 Maydow Road London S. E. 23

 Mam zaszczyt przesłać Panu apel do ONZ, sformułowany wczesną jesienią 1948 roku. Jako uchodźczyni, pisarka polska mieszkająca obecnie w Anglii, zwróciłam się w pierwszym rzędzie do pisarzy angielskich o poparcie sprawy współczesnych emigrantów. Margaret Storm Jamseson, pisarka angielska, wykładająca obecnie w Pittsburgh University, podjęła się zabiegów w tej sprawie w Stanach Zjednoczonych.

Podpisy francuskie zostały mi udzielone dzięki wspaniałomyślnemu wsparciu Henriego Membre, honorowego sekretarza generalnego „Maison Internationale des Pen Club” podczas mego niedawnego pobytu w Paryżu.

Moje środki techniczne są ograniczone. Dlatego, mimo że wiele osób w różnych krajach dodałoby w pewnością swoje nazwiska do tych, które figurują pod tekstem, uznałam za wskazane przesłanie apelu na ręce Pana bez dalszej zwłoki.

Złożone u mnie podpisy oryginalne mogą być w każdej chwili okazane.

Maria Kuncewiczowa

Wiceprezes Pen-Clubu warszawskiego w roku 1939

Przewodnicząca polskiego Pen-Clubu

na emigracji w latach 1940-45

członek PEN londyńskiego od roku 1945

 

Do pana Trygve Lie Sekretarza Generalnego ONZ LakeSuccess, N. Y. US

 Apel do Organizacji Narodów Zjednoczonych

 Niżej podpisani apelują do Organizacji Narodów Zjednoczonych o zrewidowanie jej stosunku do uchodźców.

Pozwólcie uchodźcom zabierać głos w kulturalnej przebudowie świata. Pozwólcie im brać udział w pracach instytucji tworzonych przez Narody Zjednoczone dla polepszenia bytu Człowieka.

Przez ograniczenie wolności podróży, wykształcenia i zatrudnienia nie zmuszajcie bezpaństwowców o starań o nową narodowość. Siła zdarzeń narzuciła im poczucie przynależności do zespołu większego niż naród. Zaiste historia uczyniła ich obywatelami świata i za takich powinni być uznawani.

Niechże ideał obywatelstwa światowego istnieje nie wyłącznie w teoriach i programach, ale także i nade wszystko w odważnych próbach i rzetelnym szacunku dla osoby ludzkiej.

Lato 1948

Louis Bromfield

Pearl S. Buck

John Dos Passos

Georges Duhamel

Albert Einstein

Edward Morgan Forster                      

Eileen  Herlie

Aldous Huxley

Margaret Storm Jameson

Maria Kuncewiczowa

Desmond MacCarthy

Roger Martin du Gard

François Mauriac

 Walter de la Mare

 Hermon Ould

Laurence Olivier

John Boyntom Priestley

Jules Romains

Bertrand Russell

George Bernard Shaw

Jean Schlumberger

Robert F. Sherwood

André Siegfried

Rebecca West

Thornton Wilder

Charles Vildrac