Zegar odmierzający czas emigracji: dar od pisarzy-wygnańców
Część II postu pt. Maria Kuncewiczowa i PEN opublikowanego 7 września 2012 r.
[PEN: po angielsku „pióro”, a także skrót słów „Poets, Essayists, Novelists”]
Z inicjatywy Marii Kuncewiczowej powstał w r. 1950 w Londynie The International P.E.N. Club Centre for Writers in Exile (PEN Klub dla Pisarzy-Wygnańców). Pisarka została jego prezydentem. W czasie powstawania PEN in Exile wspomagali Kuncewiczową twórcy z Europy Środkowo-Wschodniej, a także literaci z Półwyspu Iberyjskiego, jak również z Chile, Chin, Wietnamu i Grecji oraz innych państw o ograniczonych prawach obywatelskich. Podobne stowarzyszenia istniały w l. 30. XX wieku w Niemczech i w Austrii, organizowano też PEN Cluby narodowe w czasie II wojny światowej. Bezpośrednim powodem powołania PEN in Exile była właśnie decyzja likwidacji tychże narodowych klubów, podjęta uchwałą przez kongres The International P.E.N. Club latem 1946 r.
Stowarzyszenie PEN In Exile miało swoje oddziały we Francji, Wielkiej Brytanii i USA, a także w Austrii, Niemczech, Szwajcarii i Szwecji. Należeli do nich pisarze różnych narodowości. Kuncewiczowa sprawowała godność prezydenta PEN in Exile aż do wyjazdu do Polski w r. 1962.
Stowarzyszenie istnieje do tej pory pod inną nazwą: The Writers in Exile Network. Zmieniły się bowiem jego zadania i obszar zainteresowań w związku z uzyskaniem niezależności przez większość państw Europy Środkowo-Wschodniej.
Najcenniejszymi inicjatywami PEN in Exile były międzynarodowe wydawnictwa zwarte i ciągłe, konferencje, spotkania autorskie i festiwale oraz działalność translatorska. Występowano z apelami w obronie uciskanych narodów i jednostek.
W domu Kuncewiczów znajduje się zegar ofiarowany Kuncewiczowej przez pisarzy-wygnańców, kiedy pisarka opuszczała Wielką Brytanię. Zawiera taką inskrypcję:
TO OUR ESTEEMED FOUNDER
AND FIRST PRESIDENT MARIA KUNCEWICZ
WITH MUCH LOVE
P.E.N. CENTRE FOR WRITERS IN EXILE
LONDON, MARCH 1955
ALE KSIĄŻKI / AND YET THE BOOKS 