Wyrazić Niewyrażalne / To Express the Unexpressible

Amerykański poeta W.S. Merwin otrzymał nagrodę Zbigniewa Herberta.

Wręczono ją uroczyście, wraz z czekiem na 50 tysięcy dolarów,  3 czerwca 2013 roku w Teatrze Polskim w Warszawie.

__________________________________________________

American poet William  Stanley  Merwin has been awarded the international Zbigniew Herbert Prize (dedicated to the memory of the late Polish writer. Merwin is its first recipient).

The award was presented, along with a check for $50,000, during a ceremony on June 3, 2013, at the Teatr Polski (Polish Theatre) in Warsaw, Poland.

Polski Dzień Matki / Polish Mother’s Day

W Polsce dzień Matki obchodzimy 26 maja każdego roku.
Przeczytaj, proszę, wiersz Zbigniewa Herberta pt.  Matka.
Mam także zaszczyt przedstawić jedną z polskich matek.

Miała na imię Jadwiga.

______________________________________________________

Mother’s Day is celebrated in Poland on May 26 each year.
Please, read the poem Mother by the Polish poet Zbigniew Herbert.
In addition, I have the honour of introducing to you one of Polish mothers.
Her name was Jadwiga.

______________________________________________________

Zbigniew Herbert – Matka

Upadł jej z kolan kłębek włóczki. Rozwijał się w pośpiechu i uciekał na oślep. Trzymała początek życia. Owijała na palec serdeczny jak pierścionek, chciała uchronić. Toczył się po ostrych pochyłościach, czasem piął się pod górę. Przychodził splątany i milczał. Nigdy już nie powróci na słodki tron jej kolan […].

______________________________________________________

Mother by Zbigniew Herbet

He fell from her lap like a ball of yarn. He unwound himself in a hurry and beat it into the distance. She held onto the beginning of life. She wound it on a finger hospitable as a ring; she wished to shelter it. He rolled down steep slopes, sometimes labored up mountains. He came back all tangled up and didn’t say a word. He will never return to the sweet throne of her lap. […].

Dziadek do orzechów i inne przedmioty / A Nutcracker and Other Objects

Inanimate objects are always correct and cannot, unfortunately, be reproached with anything […] Zbigniew Herbert (1924-1998) , Polish Poet.

Joseph Brodsky, famous Russian poet (the Nobel Prize in Literature 1987) about Zbigniew Herbert:

[…] What kind of poet is Zbigniew Herbert? Is he difficult? Is he hard to follow, hard to scan, impossible to remember? Look at „Pebble,” the first poem of this selection, and decide for yourself.

What kind of poem is this, and what is it all about? About nature, perhaps? Perhaps. I, for one, though, think that if it is about nature, then it is about human nature. About its autonomy, about its resistance, about, if you will, its survival. In this sense it is a very Polish poem, considering that nation’s recent, more exactly, modem, history. And it is a very modern poem, because Polish history, one may say, is modern history in miniature—well, more exactly, in a pebble. Because whether you are a Pole or not, what history wants is to destroy you. The only way to survive, to endure its almost geological pressure, is to acquire the features of a pebble, including the false warmth once you find yourself in somebody’s hands. […]

Pebble

The pebble
is a perfect creature

equal to itself
mindful of its limits

filled exactly
with a pebbly meaning

with a scent which does not remind one of anything
does not frighten anything away does not arouse desire

its ardour and coldness
are just and full of dignity

I feel a heavy remorse
when I hold it in my hand
and its noble body
is permeated by false warmth

    —Pebbles cannot be tamed
to the end they will look at us
with a calm and very clear eye.

From: The Wilson Quarterly

http://www.wilsonquarterly.com/article.cfm?AT=0&AID=1621

Kamień / Stone

In an eastern city where I won’t return
there is a winged stone light and huge
lightning strikes this winged stone […]

W mieście kresowym do którego nie wrócę
jest taki skrzydlaty kamień lekki i ogromny
pioruny biją w ten kamień skrzydlaty […]

Zbigniew Herbert

Polish poet

TO MY INTERNATIONAL READERS

I am very glad to be read in nearly 40 countries. I would like to introduce myself and tell what I do.
I live in Kazimierz Dolny, a small town on the Vistula River in Poland. The town is often called a „provincial center of high culture.” My co-workers and I feel compelled to meet such challenge at the museum which I direct. These pictures illustrate some of our activities :

[Photos by WM, K. Oleksiewicz, M. Wawerski]

 

Rodzina Herbertów w Domu Kuncewiczów

Zbigniew Herbert bywał w kazimierskim Wąwozie Małachowskiego, czego dowodem jest wiersz poświęcony temu miejscu.  Nie wiemy natomiast, czy kiedykolwiek przekroczył próg Domu Kuncewiczów. Udało się nam jednak poetę do nas sprowadzić, oczywiście w sposób niekonwencjonalny. Magia teatru odwdzięcza się tym, którzy po nią sięgają.

Wyobraziłam sobie pewnego dnia, że myśli Herberta zawarte w rozdziale Wypluć z siebie wszystko dzieła Jacka Trznadla pt. Hańba domowa zostały połączone z młodzieńczymi wierszami twórcy Pana Cogito. Byłam pewna, że konfrontacja tekstów da ciekawy efekt literacki. Powstał dialog, nacechowany emocją i refleksją, trzeba było jednak znaleźć rozmówców. 19 lipca 2007 roku na tarasie na tarasie „Willi pod Wiewiórką” mistrza Herberta zagrał Dariusz Jakubowski, młodego poetę — Paweł Romański, uczeń.

Literacka rozmowa na temat władzy, losu człowieka i artysty, odbywała się na tle bujnej flory i przy zaskakujących efektach naturalnych: dialogowi towarzyszyła burza. Natura sama zatem dopisała pointę do uroczystości w 10. rocznicę śmierci Zbigniewa Herberta: Dariusz Jakubowski przypomniał słuchaczom, że ostatni tom poetycki Herberta nosił tytuł Epilog burzy.

W rok później prezentowaliśmy w Domu Kuncewiczów wydaną przez Wydawnictwo „Gaudium” Korespondencję rodzinną Herbertów. W spektaklu pt. Głowa do góry, syneczku, specjalnie na tę okazję napisanym, w roli ojca poety wystąpił Jerzy Zelnik, natomiast matkę grała Ewa Wolna. Gośćmi spotkania były Halina Herbert-Żebrowska (pierwsza z prawej) i Katarzyna Herbertowa.

Wąwóz Kuncewiczów

Muzeum literackie „Dom Kuncewiczów” („Willa pod wiewiórką”) teoretycznie, a raczej nominalnie, znajduje się w Wąwozie Małachowskiego (oficjalny adres: Małachowskiego 19), ale w rzeczywistości – w Wąwozie Kuncewiczów, co pięknie pokazała Danuta Wierzbicka w dziele poniżej reprodukowanym.

Ten wąwóz jest par excellence literacki: sam pułkownik Juliusz Małachowski był poetą, chodzili tędy zarówno wybitni goście Kuncewiczów, jaki i Domu Dziennikarza. Z  czasem opiszemy najznakomitszych. A są to Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Kazimierz Wierzyński, Sławomir Mrożek, Adam Zagajewski, Wilhelm Dichter, William Saroyan, Susan Sontag, John Ashbery, Amos Oz …

Zbigniew Herbert, bywający chętnie w Kazimierzu, napisał wiersz pt. Wąwóz Małachowskiego:

„Prowadzi żołnierz Juliusz Hrabia wąwozem cienistym, prowadzi pod górę. Jest błękitny, amarantowy, a wąs złoty jego. Pod górę prowadzi wśród grabów i kwietniowych ptaków. Aż tu ciżba Moskali, las w lesie, mrowie. Juliusz Hrabia podnosi oczy, szuka słońca glorii. Pochmurno. […]”